Do mniejszej hortensji bukietowej ’Silver Dollar’ pasuje hosta ’Golden Scepter’. Kwitną o podobnej porze i tak samo długo. Kwitną o podobnej porze i tak samo długo. W końcu hortensje można sadzić samotnie, bez konkurencji innych roślin – wtedy najlepiej sprawdzają się jednoodmianowe grupy, tak, aby różne odmiany nie
Hortensja bukietowa jest bardzo łatwa w uprawie i nie sprawi problemu nawet początkującemu ogrodnikowi. Dowiedz się wszystkiego o jej wyglądzie i pielęgnacji, a przekonasz się, że to wyjątkowa roślina do Twojego ogrodu. Największą ozdobą hortensji bukietowej są stożkowe lub półkuliste kwiatostany, które latem wyrastają na szczytach jej pędów i zdobią krzew aż do późnej jesieni, a nawet dłużej, ponieważ zaschnięte, jasnobrązowe kwiatostany są niewątpliwą ozdobą zimowych ogrodów. Hortensja bukietowa ma wiele odmian, różniących się wysokością, kształtem kwiatostanów i ich barwą, chociaż u większości z nich kwiaty początkowo są czystobiałe, a następnie, w miarę kwitnienia, stają się różowe, a nawet czerwone. Spis treści: Pochodzenie i historia Charakterystyka Najpopularniejsze odmiany Właściwości i zastosowanie Wymagania Sadzenie Uprawa i pielęgnacja Nawożenie Podlewanie Przycinanie Zimowanie Rozmnażanie Choroby i szkodniki Pochodzenie i historia Hortensja bukietowa pochodzi z Azji, gdzie występuje przede wszystkim w Chinach i Japonii. Jej naturalne stanowiska znajdują się także w Sachalinie. Porasta doliny i zbocza niewysokich gór (do 2100 m zwykle rośnie w zaroślach i w rzadkich, widnych lasach. Odkrywcą hortensji bukietowej (Hydrangea paniculata) jest Siebold, a pierwsza publikacja na jej temat ukazała się w 1829 r. Niezależnie została opisana przez WH Gao pod nazwą Hydrangea verticillata czyli hortensja wiechowata. Hortensja bukietowa 'Silver Dolla' Charakterystyka Jak wygląda hortensja bukietowa? Hortensja bukietowa jest krzewem lub niewielkim drzewem, dorastającym - zależnie od odmiany - do 1,5-3 m wysokości. W naturze może dorastać nawet do 5 m wysokości. Uprawiana rośnie w formie rozłożystego krzewu. Jej pędy są brązowe i owłosione, a liście ciemnozielone, jajowate, z ostrym wierzchołkiem. Na wierzchołkach jednorocznych pędów wyrastają duże kwiatostany, które mają kształt stożkowy lub spłaszczony. Zależnie od odmiany, kwiatostany tego gatunku mogą składać się zarówno z większych, bardziej okazałych kwiatów płonnych i drobnych kwiatów płodnych, albo wyłącznie z kwiatów płonnych. U większości odmian kwiaty początkowo są białe, a w miarę kwitnienia delikatnie różowieją. Jesienią liście hortensji bukietowej opadają, a kwiatostany zasychają, ale pozostają na pędach aż do wiosny. Kiedy i jak długo kwitnie? Hortensja bukietowa kwitnie od początku lipca przez kilka tygodni, aż do późnej jesieni. Następnie kwiatostany brązowieją, ale nie opadają. Powodem braku lub słabego kwitnienia hortensji bukietowej może być niedobór światła. Krzew posadzony w cieniu wyciąga się i nie zawiązuje kwiatów, lub zawiązuje je bardzo słabo. W takim przypadku konieczne może być przesadzenie krzewu w bardziej słoneczne miejsce. Słabo kwitnie także hortensja bukietowa przenawożona azotem. Przenawożone krzewy mocno rosną i mają ciemnozielone liście, ale nie kwitną lub kwitną bardzo słabo. Jak szybko rośnie? Hortensja bukietowa rośnie szybko, w ciągu roku przyrasta nawet o 100 cm wysokości, a przy tym znacznie się rozkrzewia i rozrasta na szerokość. Szybkość wzrostu zależy od odmiany i warunków glebowych. Hortensja bukietowa słabo rośnie na glebach nieurodzajnych, o niskiej zawartości składników pokarmowych (zwłaszcza azotu) lub niewłaściwym odczynie. Przyczyną słabego wzrostu może być także niedobór wody lub zbyt głęboki cień. Sprawdź także: Najpopularniejsze odmiany 'Dart’s Little Dot' - karłowa, słabiej kwitnąca. Dorasta to 80-100 cm wysokości i szerokości. Kwitnie od sierpnia do późnej jesieni, kwiatostany kuliste, półpełne z kwiatów płodnych i płonnych. Niewymagająca, łatwa w uprawie, odporna na suszę, mrozoodporna. Do nasadzeń na rabatach w grupach, pojemnikach. 'Pink Diamond' - dorasta do 2m, ma duże stożkowate biało-różowe kwiatostany z kwiatów płonnych i płodnych. Niewymagająca, łatwa w uprawie. Do nasadzeń w grupach, pojedynczo, na szpalerach. 'Unique' - Kwitnie od lipca do pierwszych mrozów. Kwiatostany biało-różowe, półpełne, stożkowe, duże. Niewymagająca, bardzo dobrze rośnie na przeciętnych glebach, mrozoodporna. Do nasadzeń w ogrodach, parkach i zieleni miejskiej. 'Grandiflora' - kwiatostany biało-różowe, pełne, stożkowe lub zaokrąglone, duże z kwiatów płonnych. Mrozooporna o niskch wymaganiami siedliskowymi, dobrze rośnie nawet na mniej zasobnych glebach. Do nasadzeń pojedynczo, w grupach, na szpalerach. Właściwości i zastosowanie Hortensja bukietowa jest rośliną ozdobną, która jest szczególnie dekoracyjna od wczesnego lata, kiedy rozpoczyna kwitnienie, aż do końca zimy, kiedy jej ozdobą są suche kwiatostany. Nadaje się do ogrodów przydomowych, parków i do założeń miejskich. Słabiej rosnące odmiany mogą być uprawiane w pojemnikach. Zasuszone kwiatostany hortensji bukietowej znajdują zastosowanie we florystyce, jako składnik suchych bukietów. Hortensja bukietowa 'Rastede' Wymagania Hortensja bukietowa jest bardzo łatwa w uprawie i nie wymaga żadnych specjalnych zabiegów pielęgnacyjnych. Nadaje się nawet dla początkujących ogrodników. Jest w pełni przystosowana do polskich warunków klimatycznych i mrozoodporna. Hortensja bukietowa jest też neutralna i bezpieczna dla zwierząt domowych, może rosnąć w ogrodach należących do właścicieli psów i kotów. Nie jest istotną dla pszczół rośliną miododajną. Jakie wybrać podłoże do uprawy? Hortensja bukietowa najlepiej rośnie na glebach próchnicznych, piaszczysto gliniastych, wilgotnych, ale dobrze zdrenowanych i przepuszczalnych. Hortensja bukietowa preferuje lekko kwaśne podłoża, o pH 5,5-6,5. Jaka ziemia do uprawy doniczkowej? Hortensja bukietowa w uprawie doniczkowej wymaga podłoży żyznych, dobrze zatrzymujących wodę, ale równocześnie przepuszczalnych. Dobre są podłoża o zróżnicowanej granulacji, umożliwiające łatwy dostęp korzeni zarówno do wody znajdującej się w niewielkich kapilarach, jak i do powietrza wypełniającego większe przestrzenie. Należy unikać podłoży na bazie substratu torfowego, chociaż niewielki udział torfu może poprawić właściwości fizyczne. Dodatek hydrożeli (superabsorbentów) pozwoli wydłużyć czas magazynowania dostępnej dla korzeni wody. Jaka ziemia jest zła dla hortensji bukietowej? Niewłaściwą ziemią dla hortensji bukietowej są bardzo luźne piaski i żwiry, a także ciężkie i podmokłe iły. Nieodpowiednia będzie także gleba o bardzo niskim lub mocno zasadowym odczynie. Na jakim stanowisku hortensja bukietowa rośnie najlepiej? Hortensja bukietowa najlepiej rośnie i najobficiej kwitnie na stanowisku słonecznym, chociaż dobrze znosi także lekki półcień. Hortensja bukietowa, inaczej niż np. cieniolubna hortensja ogrodowa, najlepiej rośnie w pełnym słońcu. Na słonecznym stanowisku krzew może wymagać podlewania w czasie upałów. W cieniu hortensja bukietowa rośnie słabo, pędy wyciągają się i wiotczeją, a kwiaty tracą swoją wartość dekoracyjną. Najlepszym miejscem do posadzenia hortensji bukietowej jest zaciszne, ale przestrzenne i dobrze nasłonecznione miejsce. Należy unikać stanowisk cienistych, podmokłych i bardzo suchych. Hortensja bukietowa 'Diamond Rouge Rendia' Sadzenie Hortensje bukietowe mogą być sadzone samotnie na trawniku, na rabatach lub w grupach, a także w formie żywopłotów i szpalerów. Hortensje bukietowe bardzo dobrze komponują się z trawami. Szczególnie atrakcyjnie wygląda posadzona z wysokimi, kępiastymi trawami oraz z trawami i innymi bylinami o barwnych liściach. Hortensja bukietowa jest przystosowana do polskiego klimatu i charakteryzuje się wystarczającą mrozoodpornością. Może być uprawiana w całym kraju. Kiedy sadzimy hortensję bukietową? Hortensję bukietową kupioną w pojemniku można sadzić w dowolnym terminie od marca, aż do listopada. Nie można sadzić jedynie wtedy, gdy gleba jest zamarznięta. Należy także unikać sadzenia w czasie upałów, zwłaszcza na słonecznym stanowisku. Jak sadzimy hortensję bukietową? Stanowisko przygotowane do sadzenia hortensji bukietowej powinno być odchwaszczone i spulchnione. Hortensja bukietowa nie ma dużych wymagań glebowych, dobrze rośnie nawet na średnio urodzajnych glebach. Najlepiej jednak rośnie na podłożu próchnicznym, przepuszczalnym, zasobnym w składniki pokarmowe, o odczynie lekko kwaśnym lub obojętnym. Ogrodowa, żyzna gleba nie wymaga żadnego specjalnego przygotowania przed sadzeniem hortensji bukietowej. Słabsze i mniej urodzajne gleby należy odpowiednio ulepszyć. Gleby o niskiej zawartości próchnicy i składników pokarmowych należy wzbogacić przez zastosowanie nawozów organicznych, przede wszystkim kompostu. Piaszczyste, zbyt przepuszczalne podłoże należy wzmocnić dodatkiem gliny lub kompostu. Przed posadzeniem hortensji bukietowej w glebie ciężkiej, bezpośrednio pod bryłę korzeniową należy zastosować drenaż. Jeśli bryła korzeniowa jest przesuszona, przed sadzeniem należy ją dobrze nawodnić, na przykład zanurzając ją wraz z doniczką w wiadrze z wodą. Należy wykopać dołek o głębokości zbliżonej do wysokości doniczki i o szerokości większej niż średnica pojemnika. W dołku należy umieścić wyjętą z doniczki bryłę korzeniową, a następnie obsypać ją glebą rodzimą. Wolną przestrzeń należy wypełnić podłożem, ugnieść je, a następnie obficie podlać, co pozwala na lepsze zagęszczenie się gleby i zapełnienie cząsteczkami gleby zbyt dużych przestrzeni powietrznych wokół bryły korzeniowej. Rozstaw hortensji bukietowej zależy od odmiany oraz oczekiwanego efektu. Słabiej rosnące odmiany sadzone w grupach lub w formie szpaleru należy sadzić w odległości 50-70 cm. Wysokie, mocniej rosnące odmiany wymagają rozstawu 100-120 cm. Po posadzeniu hortensję bukietową należy obficie podlać. Jeśli roślina sadzona jest wiosną lub latem, regularne podlewanie jest niezbędne jeszcze przez co najmniej kilka tygodni, aż roślina mocniej przekorzeni się w podłożu. Należy unikać nawożenia gleby tuż przed oraz bezpośrednio po sadzeniu hortensji bukietowej. Nawozy mineralne należy stosować dopiero wtedy, gdy roślina podejmie wzrost na nowym stanowisku. Hortensja bukietowa bardzo dobrze reaguje na ściółkowanie, zwłaszcza z wykorzystaniem ściółek organicznych, które nie tylko poprawiają właściwości fizyczne gleby, ale także prowadzą do podniesienia zawartości substancji organicznej w glebie i w wyniku rozkładu sukcesywnie dostarczają składników pokarmowych. Hortensja bukietowa jest łatwa w uprawie i pielęgnacji Wiosną hortensja bukietowa wymaga przycięcia pędów, spulchnienia gleby wokół i nawożenia. Hortensja bukietowa kwitnie na pędach jednorocznych, dlatego wiosną można ją ściąć tuż nad ziemią. Aby pobudzić krzew do wzrostu i kwitnienia, należy zastosować nawożenie nawozem wieloskładnikowym. Latem hortensja bukietowa rozpoczyna kwitnienie. Wymaga wtedy nawożenia i podlewania w przypadku potrzeby. Jesienią i zimą hortensja bukietowa nie wymaga żadnych zabiegów. Nie należy jej wówczas przycinać, lepiej jest pozostawić pędy wraz z suchymi kwiatostanami. Nie ma potrzeby okrywać jej na zimę. Nawożenie Odpowiednia zawartość wszystkich niezbędnych składników pokarmowych pozwala na optymalny wzrost hortensji bukietowej oraz na obfite i długie kwitnienie. Hortensja bukietowa nie ma specyficznych wymagań pokarmowych i nawozowych, najlepiej rośnie na glebach o wysokiej zawartości substancji organicznej i proporcjonalnej zawartości makro- i mikroelementów. Jakie nawozy stosować dla hortensji bukietowej? Najlepsze dla hortensji bukietowej są nawozy organiczne, np. kompost i przefermentowany obornik. Odpowiednie będą także nawozy mineralne. Należy wybierać nawozy wieloskładnikowe, zawierające wszystkie niezbędne makro- i mikroelementy w dostępnej formie i odpowiednich proporcjach. Wskazane będą zarówno nawozy uniwersalne, jak i te przeznaczone dla roślin kwitnących. Nawozy organiczne Najkorzystniejsze dla hortensji bukietowej są nawozy organiczne, które nie tylko dostarczają wszystkich niezbędnych składników pokarmowych, ale także poprawiają właściwości fizyczne gleby, np. większą zdolność do zatrzymywania wody i bogatsze życie biologiczne. Najlepszym nawozem organicznym dla hortensji bukietowej jest kompost, który nie tylko dostarcza wszystkich niezbędnych składników we właściwych proporcjach, ale także jest w pełni bezpieczny dla roślin, a jego stosowanie nie nastręcza żadnych problemów, ponieważ wystarczy go rozsypać wokół roślin i lekko wymieszać z wierzchnią warstwą gleby. Bardzo dobrym nawozem dla hortensji bukietowej jest także obornik, pod warunkiem, że jest on dobrze przekompostowany. Nie należy stosować go w bezpośrednim sąsiedztwie korzeni, ponieważ może je uszkodzić z powodu zbyt wysokiego zasolenia, a po zastosowaniu należy go przykopać na głębokość co najmniej kilku centymetrów. Nawozy mineralne Do nawożenia hortensji bukietowej nadają się także nawozy mineralne. Można używać zarówno nawozów płynnych, które należy rozcieńczać wg instrukcji na opakowaniu, jak i nawozów sypkich. Nawozy sypkie można rozpuścić w wodzie i podlać krzewy roztworem, lub rozsypać w niewielkiej ilości wokół krzewu, a następnie obficie podlać. Kiedy nawozić hortensję bukietową? Hortensję bukietową należy nawozić od wiosny do lata. Pierwszą, startową dawkę nawozu należy zastosować po przycięciu pędów, najlepiej pod koniec marca. Następne dawki można powtarzać co 2-3 tygodnie. Nawożenie należy zakończyć w lipcu, ponieważ zbyt późne nawożenie stymuluje silny wzrost roślin i utrudnia przygotowanie się roślin do zimowego spoczynku. Nawożenie, czyli wprowadzanie do gleby składników pobieranych przez roślinę, pozwala na jej optymalny wzrost i bogate kwitnienie. Hortensja bukietowa 'Unique' Podlewanie Jak podlewać hortensję bukietową? Hortensja bukietowa jest krzewem średnio wrażliwym na brak wody. Starsze, dobrze przekorzenione w podłożu krzewy dobrze znoszą krótkotrwałą suszę. Młodsze rośliny mogą wymagać regularnego podlewania, zwłaszcza jeśli rosną na słonecznym stanowisku. Hortensję bukietową należy podlewać wtedy, gdy podłoże stanie się zbyt suche. Najlepiej jest to sprawdzić, biorąc w rękę garść ziemi. Jeśli w dotyku jest ona sucha i sypka lub mocno zbita, należy zastosować podlewanie. Wyraźnym i niepokojącym objawem niedoboru wody jest więdnięcie liści hortensji. W takim przypadku podlewanie należy wykonać jak najszybciej. Najlepszym terminem podlewania hortensji bukietowej jest wieczór lub rano, unikając przy tym moczenia liści. Niedopuszczalne jest deszczowanie liści w pełnym, upalnym słońcu, ponieważ może dojść do ich poparzenia. Jeśli zaobserwowano więdnięcie liści i istnieje konieczność podlewania w ciągu dnia, należy dostarczyć wodę bezpośrednio do gleby, bez polewania liści. Przycinanie Hortensja bukietowa bardzo dobrze reaguje na przycinanie, dlatego warto ją ciąć, chociaż nie jest to niezbędne. Regularne przycinanie hortensji bukietowej pozwala na uzyskanie zwartego, gęstego i bardzo obficie kwitnącego krzewu. Niecięte krzewy hortensji bukietowej są wyższe, mają luźny, ażurowy pokrój, ich dolna część drewnieje i jest nieatrakcyjna, a kwiaty pojawiają się tylko w górnej części krzewu, często ponad zasięgiem oczu. Kiedy przycinać hortensję bukietową? Najlepszym terminem cięcia hortensji bukietowej jest wczesna wiosna, ale po ustąpieniu ryzyka większych przymrozków. W typowe lata ten termin przypada na koniec marca. Jak przycinać hortensję bukietową? Najłatwiejszym i najefektywniejszym sposobem cięcia hortensji bukietowej jest coroczne skracanie wszystkich pędów na wysokości 15-20 cm. Stare, zaniedbane krzewy można odmłodzić poprzez zastosowanie cięcia odmładzającego polegającego na wycięciu najgrubszych pędów i istotnym skróceniu wszystkich pozostałych pędów głównych. Czego unikać podczas przycinania? Należy unikać przycinania hortensji bukietowej jesienią. Pomimo dobrej ogólnej mrozoodporności, krzewy przycięte jesienią zimują znacznie słabiej. Więcej informacji o przycinaniu znajdziesz tutaj: Zabezpieczenie na zimę Hortensja bukietowa nie wymaga zabezpieczania przed zimą. Gatunek jest odporny na niskie temperatury, a wytwarzane dopiero latem pąki kwiatowe nie są narażone na uszkodzenia mrozowe, co może mieć miejsce u innych gatunków hortensji, kwitnących na pędach dwuletnich. Rozmnażanie hortensji bukietowej Hortensję bukietową rozmnaża się przez sadzonki zielne, półzdrewniałe i zdrewniałe. Sadzonki zielne, ścinane z krzewu wiosną, zanim rozpocznie się drewnienie pędów. Wierzchołkowe pędy ścina się kilka milimetrów pod drugą parą wykształconych liści i usuwa się najstarsze liście wraz z ogonkami. Blaszkę pozostałych liści skraca się o połowę lub zwija delikatnie w rulon i związuje - ogranicza to utratę wody przez dużą powierzchnię liści, co mogłoby prowadzić do szybkiego wysychania sadzonki. Sadzonki umieszcza się w przepuszczalnym, lekkim, ale stale wilgotnym podłożu i zabezpiecza przed wysychaniem, nakładając szklaną lub plastikową pokrywę (może być to nawet foliowy worek). Sadzonki należy umieścić w podłożu w taki sposób, aby miejsce wyrastania najniższych liści znajdowało sie 1-1,5 cm pod powierzchnią. Naczynie z ukorzeniającymi się sadzonkami powinno stać w widnym, ale nie nasłonecznionym miejscu i w temperaturze zbliżonej do pokojowej. Sadzonki półzdrewniałe ukorzenia się podobnie jak zielne, ale pobiera się je później, zwykle w czerwcu. Mają one większy rozmiar niż sadzonki zielne, gdyż powinny mieć 4-6 par liści. Pozostałe warunki są identyczne, jak przy sadzonkach zielnych. Sadzonki zdrewniałe to ścinane jesienią zdrewniałe pędy bez liści. Przez zimę należy je przechować w chłodnym miejscu o podwyższonej wilgotności, np. w chłodnej piwnicy przykryte warstwą piasku, ale można je przechować nawet w lodówce, w worku wypełnionym wilgotnym piaskiem. Wczesną wiosną należy umieścić je w naczyniu z przepuszczalnym podłożem (np. ziemia wymieszana z piaskiem) lub nawet bezpośrednio w gruncie. Choroby i szkodniki Hortensja bukietowa jest gatunkiem o niskiej wrażliwości na choroby i rzadko atakowanym przez szkodniki. Krzewy uprawiane w optymalnych warunkach glebowych i świetlnych, znajdujące się w dobrej kondycji jedynie wyjątkowo są porażane przez patogeny. Choroby spotykane na hortensji bukietowej to: Choroby grzybowe hortensji bukietowej Mączniak prawdziwy Choroba objawia się występowaniem białego, mączystego nalotu, przede wszystkim na górnej stronie liści, ale także na pędach i pąkach. Z czasem porażone części roślin zasychają, liście kruszą się i opadają. Na atak mączniaka prawdziwego narażone są przede wszystkim rośliny osłabione, rosnące w niekorzystnych warunkach, np. w zbyt cienistym stanowisku lub przenawożone azotem. Mączniak rzekomy częściej atakuje w warunkach wysokiej wilgotności powietrza lub wtedy, gdy liście są moczone podczas podlewania. Lekko porażone krzewy hortensji bukietowej można potraktować grzybobójczymi preparatami biologicznymi, np. zawierającym wyciąg z czosnku Bioczosem, wyprodukowanym na bazie wyciągu z grejpfruta Bioseptem albo Antifugiem, którego substancja aktywna pochodzi z bambusa. Mocno porażone rośliny mogą wymagać silniej działających fungicydów, np. Topsin, Topas, Nimrod lub Kendo. Mączniak rzekomy Charakterystyczne objawy mączniaka rzekomego pojawiają się na dolnej stronie liści hortensji bukietowej i mają postać niewielkich, białych, mączystych plam. Z czasem plamy rozrastają się i rozprzestrzeniają na pozostałe części rośliny, a porażone liście żółkną i zasychają. Mączniak rzekomy łatwiej atakuje rośliny o słabszej kondycji, spowodowane niewłaściwym stanowiskiem, nieumiejętnym podlewaniem lub nadmiernym nawożeniem. Zwalczanie mączniaka rzekomego na krzewach hortensji bukietowej jest zbliżone do zwalczania innych chorób grzybowych, mączniaka prawdziwego. Choroby fizjologiczne hortensji bukietowej Choroby fizjologiczne roślin to choroby powodowane nie przez patogena, ale spowodowane niewłaściwymi warunkami siedliskowymi. Najczęściej są one wynikiem np. niewłaściwego odczynu lub niedoboru jednego lub kilku z pierwiastków. Hortensja bukietowa ma niskie wymagania glebowe i nie jest szczególnie podatna na choroby fizjologiczne. Szkodniki hortensji bukietowej Jednym z nielicznych szkodników hortensji bukietowej są mszyce. Mszyce atakują przede wszystkim najmłodsze liście i kwiatostany hortensji bukietowej i powodują ich skręcanie się, a przy dużym nasileniu mogą powodować zasychanie porażonych części roślin. Rzadko jednak wpływają istotnie na kondycję całej najczęściej atakują rośliny osłabione lub rosnące w nieoptymalnych warunkach. Mszyce można zwalczać naturalnymi sposobami, np. wykonanymi samodzielnie wyciągami z czosnku, wrotyczu, pokrzywy lub krwawnika. Na rynku dostępne są także gotowe biopreparaty, skuteczne w zwalczaniu mszyc. Skutecznym sposobem zwalczania mszyc są chemiczne środki ochrony roślin, np. przeznaczony specjalnie dla mszyc i stosunkowo bezpieczny dla innych owadów Pirimor albo preparaty o szerokim zastosowaniu owadobójczym, np. Decis, Karate, Mospilan Najskuteczniejsze w zapobieganiu chorobom i szkodnikom jest dbałość o dobrą kondycję roślin. To pomaga Hortensja bukietowa jest rośliną bardzo łatwą w uprawie. Dobrze rośnie nawet w gorszych warunkach i niemal nie wymaga pielęgnacji. Jednak dbałość o dobrą kondycję polegająca na podlewaniu w okresach suszy, nawożenie organiczne (np. kompost) lub mineralne i usuwanie chwastów konkurujących z krzewem o światło, wodę i składniki pokarmowe pozwala na uzyskanie obficie kwitnących i zdrowych krzewów. Hortensja bukietowa na pniu - bywa dostępna na rynku, ale bardzo łatwo można samodzielnie wyprowadzić hortensjowe drzewko. W tym celu należy wybierz najmocniejszy, rosnący w górę pęd i przywiąż go do wbitego pionowo w ziemię palika. Usuń wszystkie pozostałe pędy wyrastające z ziemi oraz regularnie odrywaj młode rozgałęzienia, wyrastające z rosnącego przy paliku pędu. Po uzyskaniu pożądanej wysokości pnia uszczyknij wierzchołek i pozwól na rozgałęzienie pędu. Aby korona była gęsta i zwarta, warto usuwać wierzchołki z młodych przyrostów. Sukcesywnie usuwaj pędy wyrastające poniżej korony. Z czasem pozostawiony pęd zdrewnieje i przejmie rolę pnia, nad którym wytworzy się rogałęziona, ulistniona i obficie kwitnąca korona drzewka. To szkodzi W uprawie hortensji bukietowej unikaj nadmiernego nawożenia lub nawożenia jednostronnego, np. wyłącznie azotem. Przenawożone rośliny wyciągają się i stają się wiotkie, tym samym nie tylko tracą zwarty i atrakcyjny wygląd, ale także są bardziej podatne na choroby grzybowe i atak szkodników. Nadmiernie nawożone krzewy hortensji bukietowej dodatkowo znacznie słabiej kwitną.
Radzimy, jak przygotować sadzonki różnych gatunków hortensji, bo trzeba wiedzieć, że nie wszystkie rozmnaża się tak samo. Oto sposoby na więcej hortensji za darmo! Gazeta Współczesna
Nie bez powodu hortensje (łac. Hydrangea) to jedne z najpopularniejszych krzewów ogrodowych. Są mało wymagające i łatwe w uprawie, ale przede wszystkim wyjątkowo dekoracyjne. Dwa najpopularniejsze gatunki - hortensja ogrodowa (H. macrophylla) i bukietowa (H. paniculata) są do siebie bardzo podobne, ale łatwo je od siebie odróżnić. W połowie czerwca zaczynają swój fascynujący spektakl kolorów i kształtów. Kwiaty hortensji ogrodowych są kuliste, rzadziej płaskie (tzw. koronkowe), zwykle w zimnych kolorach: bieli, błękicie i różu. Hortensje bukietowe tworzą charakterystyczne stożki, początkowo śnieżnobiałe, ale z upływem czasu pokrywające się pudrowym różem. Długo utrzymują się na pędach, ale nawet, gdy zbrązowieją i uschną wciąż są dekoracyjne. Można je wykorzystać do suchych bukietów lub pozostawić, by zdobiły ogród jesienią i zimą. Hortensja ogrodowa jest mniejsza, a jej pędy słabo zdrewniałe i niestety wrażliwe na mróz. Często przemarza i nie kwitnie, bo zawiązuje pąki kwiatowe na pędach zeszłorocznych! Wbrew swojej nazwie znacznie lepiej nadaje się do uprawy w donicy, a nie w gruncie. Hortensja bukietowa tworzy mocno zdrewniałe pędy, jest silniejsza, większa i bardziej odporna na mróz. Ponadto zawiązuje pąki kwiatowe na tegorocznych pędach, dzięki czemu coroczne kwitnienie jest pewne! Kilka wskazówek dotyczących uprawy hortensji Cięcie hortensji Przycinanie hortensji to częsty dylemat początkujących ogrodników. Zasada jest bardzo prosta. Hortensje bukietowe tniemy odważnie i nisko, odmładzamy raz na kilka lat, wycinając pędy stare i słabe, by na ich miejscu pojawiły się nowe i mocne, które zakwitną. Za to hortensji ogrodowych nie przycinamy wcale, by niepotrzebnie nie wyciąć pąków kwiatowych! Usuwamy jedynie suche kwiatostany i martwe gałązki. (fot. © Olga / Fotolia) Odpowiednia gleba dla hortensji Obie hortensje lubią miejsca zaciszne i osłonięte od wiatru, ale słoneczne lub lekko zacienione. Gleba powinna być żyzna, lekko kwaśna i wilgotna. Łacińska nazwa hortensji znaczy "wodny krzew". To dla nas wskazówka, że roślina potrzebuje obfitego podlewania zwłaszcza w czasie letnich upałów. Podczas sadzenia podsypujemy rośliny kompostem (który dobrze trzyma wilgoć) lub ziemią z worka, a wiosną nawozimy mineralnym nawozem wieloskładnikowym. (fot. © Ajlatan / Fotolia) Zakwaszenie gleby a kolor hortensji Niebieskie kwiaty hortensji to marzenie niejednego ogrodnika. Niewielu jednak wie, że wpływ na ich kolor ma odczyn gleby, w której rosną! Wybarwią się na różowo - jeśli gleba jest zasadowa (ma wysokie pH), a na niebiesko - gdy kwaśna (niskie pH). Odczyn można obniżyć (zakwasić glebę) specjalnym nawozem do hortensji oraz siarczanem amonu lub potasu. Gdy pH jest zbyt zasadowe (za wysokie) liście zaczynają żółknąć! (fot. © Mimohe / Fotolia) Przeczytaj Może cię zainteresować Dowiedz się więcej + Pokaż więcej Paweł Romanowskifot. otwierająca: Flora Dania
Z ok. 80 gatunków botanicznych hortensji uprawia się zazwyczaj tylko kilka, w tym hortensje ogrodowe. Warto pamiętać, aby sadzonki hortensji kupować w wyspecjalizowanym sklepie ogrodniczym. Dobrze, jeśli sprzedawca potrafi opisać charakterystykę hortensji ogrodowej, na którą się decydujesz. Porady zawsze okażą się pomocne
Czy wiesz, że hortensję bukietową i drzewiastą możesz rozmnożyć zimą? To wcale nie jest trudne! Za nami pierwsze przymrozki, przez które łodygi hortensji bukietowej i drzewiastej stały się już całkiem zdrewniałe, niekiedy przybrały też ciemnobrązowy odcień. To idealny moment na przygotowanie sadzonek (możesz je robić aż do końca grudnia). Rozmnażanie hortensji typu „Anabelle„ Ta odmiana hortensji drzewiastej jest najprostsza w rozmnożeniu. Niemal 100% sadzonek, które przygotujemy (oczywiście tylko jeśli zrobimy to poprawnie) powinno się przyjąć. Jak zwykle pierwszym krokiem w rozmnażaniu roślin jest przygotowanie podłoża, a następnie sadzonek. Krok pierwszy Sadzonki hortensji będą potrzebowały dość dużą doniczkę (sadzonki będą miały długość ok. 18-20 cm i całe muszą być wsadzone do podłoża) wypełnioną czystym piaskiem. Tylko czysty piasek spowoduje, że sadzonki przetrwają do wiosny w dobrej kondycji bez ataku pleśni. Krok drugi Kolejna rzecz – przygotowywanie sadzonek. Ostrym sekatorem obetnij łodygi hortensji z przekwitniętymi kwiatostanami. Następnie odetnij kwiatostany i zostaw same łodygi. Podziel jedną łodygę na 3 części tak, aby na każdej z nich znajdowały się dwie zawiązki z pąkami rośliny (ucinamy sadzonkę ok. dwa cm nad pąkiem). Każdy z zawiązków jest cenny – prowokuje pęd do wypuszczenia korzenia. Jeśli sadzonki są zbyt długie, przytnij je od dołu, to znaczy pod drugim pąkiem. Po podzieleniu wbij sadzonki w podłoże na całej długości. Jeżeli nie możesz tego zrobić w linii prostej, zrób to po skosie. Niektórzy właśnie sposób pod skosem uważają za lepszy, bardziej skuteczny. Po posadzeniu rozgarniamy piasek tak, aby rośliny były zupełnie przykryte podłożem. Tak posadzone rośliny odstawiamy do piwnicy lub innego podobnego miejsca. Jeśli takiego nie mamy, dołujemy donicę z sadzonkami w ogrodzie na całej wysokości (a nawet 10 cm poniżej poziomu ziemi). Przysypujemy taką zadołowaną donicę ziemią, a następnie liśćmi. Ciekawostka: często hortensja odmiany „Anabelle” ukorzenia się sama, a więc wydaje rozłogi (własny system korzeniowy, który krąży pod ściółką, włókniną). To sprawia, że czasami metr od matecznego krzewu hortensji możemy zauważyć, że wyrasta nam nowa roślina. Jeśli potrzebujesz tylko kilku sadzonek tego gatunku hortensji, wystarczy, że oddzielisz tak nowo powstałą roślinę od głównego krzewu i posadzisz oddzielnie. Rozmnażanie hortensji typu „Grandiflora„ Tutaj sprawa rozmnażania nie wygląda już tak kolorowo. „Grandiflora” to chimeryczna odmiana hortensji. W jej przypadku tylko część sadzonek przeżyje. Jeśli na 50 sadzonek 30 przetrwa, można mówić o sukcesie. Przygotowujemy takie samo podłoże jak przy „Anabelle” (czysty piasek). Również długość sadzonek będzie podobna do tych z „Anabelle” (18-20 cm). Jeśli chodzi o tę odmianę, tutaj zawiązki z pędami występują gęściej, dlatego na jednej sadzonce może być ich więcej niż w przypadku sadzonek Hortensji „Anabelle”. Dalej również postępujemy tak jak przy Hortensji „Anabelle”. Najlepsze podłoże do ukorzeniania sadzonek – piasek. Zanim włożymy tu sadzonkę, warto zamoczyć ją w ukorzeniaczu, który zabezpieczy roślinę przed chorobami. W naszym sklepie mamy Korzonek. Dlaczego w ogóle sadzimy sadzonki hortensji do donic z piaskiem, a nie prosto do ziemi? Po pierwsze dlatego, że wiosną moglibyśmy nie znaleźć miejsca, w których teraz zasadziliśmy sadzonki. Po drugie, sadzonki do wiosny będą miały czas i możliwość bezpiecznie puścić swój młody system korzeniowy, który przyspieszy oraz uczyni pewniejszym i bezpieczniejszym ich dalszy wzrost. Co dalej z sadzonkami hortensji? W połowie lub pod koniec marca przypominamy sobie o naszych sadzonkach hortensji. Wyciągamy je lekko z donic z piaskiem i sadzimy po 3 sadzonki w donicach już z ziemią dostosowaną do hortensji. Zwracamy uwagę, aby przynajmniej jeden pączek w każdej donicy był ponad poziomu podłoża. Wszystko po to, by hortensja miała już z czego wypuścić. W połowie lata lub bliżej jesieni (w przypadku gatunku Grandiflora koniecznie nie prędzej niż w sierpniu) wysadzamy hortensje z doniczek do ogródka (również po 3 sadzonki obok siebie, żeby była pewność, że któraś z nich wypuści). To spowoduje, że nowe rośliny zakorzenią się jeszcze przed nastaniem zimy. W kolejnym roku tak poprowadzone sadzonki hortensji dadzą już kwiaty.
Od rośliny matecznej odcinamy je sekatorem lub ostrym nożem tuż nad pączkiem lub liściem. Sadzonki najlepiej pobierać wczesnym rankiem i natychmiast po odcięciu wkładać je do wody lub nieprzezroczystej plastykowej torebki, którą następnie zawiązujemy. Po pobraniu sadzonek każdą z nich przycinamy nożykiem tuż poniżej węzła (w
Hortensja bardzo łatwo rozmnaża się przez sadzonki pobrane z pędów wierzchołkowych. Zobacz nasz praktyczny poradnik krok po kroku i podziel swoje hortensje. Kiedy i jak robić sadzonki hortensji do rozmnażania? KIEDY?Pobieramy, czyli po prostu odcinamy je od rośliny, od czerwca do sierpnia. Z JAKICH PĘDÓW?Sadzonki hortensji powinny być półzdrewniałe, pobrane z młodych, tegorocznych przyrostów. Najlepiej wybierać przyrosty poniżej kwitnącego kwiatu hortensji (sam kwiat odcinamy). Pędy tniemy tak, aby otrzymać dość sztywny, posiadający 3-4 węzły (miejsca, z których wyrastają liście) "kawałek" rośliny. Fot. MAK MEDIA - GAP GARDENS Krok po kroku Podłoże w doniczkach przygotuj tak, by było żyzne i lekkie (najlepsza jest mieszanka kwaśnego torfu, piasku i perlitu). Przygotuj sadzonki o długości 10-15 cm z węzłem u podstawy i usuniętymi wszystkimi liśćmi oprócz pary na górze. Przytnij duże liście do połowy, by zmniejszyć utratę wody podczas ukorzeniania. Zrób otwór w podłożu pikownikiem. Posmaruj ukorzeniaczem w żelu podstawę sadzonek. Umieść je w podłożu na głębokość 3-4 cm. Podlej sadzonki i nie dopuść do przesuszenia podłoża. Przykryj doniczki przeźroczystą folią, by zapobiec utracie wilgoci, która jest niezbędna do ukorzeniania! Ustaw doniczki w półcienistym i ciepłym miejscu (ok. 20 stopni). Sadzonki ustawione w inspekcie powinny wypuścić korzenie już po kilku tygodniach, jednak na miejsce stałe będzie można je przesadzić dopiero w kolejnym sezonie, najlepiej wiosną. Film: Jak rozmnażać hortensję przez sadzonki? Źródło: Make Your Life Greener / Youtube Tekst: Redakcja zdjęcia: MAK MEDIA - GAP GARDENS
Polega ono na przyzwyczajaniu młodej hortensji do niższych temperatur czy mocniejszych promieni słonecznych. Po około 10 dniach takiego hartowania sadzonki można przenieść do ogrodu i umieścić w ziemi. W kolejnych dniach należy już je pielęgnować, podlewać czy nawozić podobnie jak starsze okazy.
Hortensje można z powodzeniem samodzielnie rozmnażać przez sadzonki Hortensje dość łatwo rozmnaża się przez sadzonki pobierane z półzdrewniałych pędów. Podpowiadamy kiedy i jak rozmnażać hortensje przez sadzonki. Hortensje to jedne z najchętniej uprawianych w ogrodach krzewów ozdobnych. W sprzedaży dostępnych jest kilka gatunków hortensji i znaczna liczba odmian. Rośliny można kupować w sklepach i centrach ogrodniczych bądź w szkółkach, albo pozyskiwać samodzielnie z pobranych sadzonek wierzchołkowych. To rozwiązanie jest szczególnie przydatne dla tych, którzy potrzebują większej liczby krzewów hortensji do ogrodu. Własnoręczna produkcja sadzonek hortensji pozwala na znaczne oszczędności. Oczywiście wymaga to pracy i jest bardziej czasochłonne, ale daje też więcej satysfakcji. Rozmnażanie hortensji w ten sposób nie jest trudne, ale wymaga czasu. Kiedy i jak rozmnażać hortensje przez sadzonki? Kiedy pobierać sadzonki hortensji? Sadzonki półzdrewniałe, pochodzące z młodych, tegorocznych przyrostów powinno się pobierać w terminie od czerwca do sierpnia. Zwykle w ich przypadku okres przyjmowania się i wytwarzania korzeni trwa kilka tygodni. Na miejsce stałe ukorzenione sadzonki wysadza się je dopiero w kolejnym roku, wiosną, gdy minie już ryzyko przymrozków. Rozmnażanie hortensji przez sadzonki - przygotowanie pojemników i podłoża Do ukorzeniania sadzonek hortensji można wykorzystać dowolne donice bądź skrzynki - ważne jest tylko to, aby były wystarczająco pojemne (np. o pojemności 1 litr) i miały otwory w dnie. Dużo ważniejsze jest przygotowanie podłoża do ukorzeniania pobranych sadzonek. Kwaśny torf powinno się wymieszać z piaskiem (w proporcji 2:1). Dodatkowo zaleca się dodać do podłoża „rozluźniacz” - takie zadanie spełnia perlit. W przypadku, gdy zdarza nam się zapominać o nawadnianiu, pomocne może być także użycie hydrożelu. Hortensja w ogrodzie: jaką ziemię lubi hortensja >>> Technika pozyskiwania półzdrewniałych sadzonek hortensji Na sadzonki należy wybrać silne, niekwitnące pędy hortensji. Dobre sadzonki to młode przyrosty usytuowane na pędzie poniżej kwiatów. Przycina się wierzchołkowe fragmenty długości 10-15 cm. Powinny mieć węzeł u podstawy. Dolne liście należy usunąć, pozostawia się jedynie parę liści u góry sadzonki (jeśli są duże, można je przyciąć o połowę - to ograniczy wyparowywanie wody). Następnie podstawę sadzonek można zanurzyć w ukorzeniaczu. Przygotowane pojemniki należy wypełnić podłożem, w którym należy wykonać dołki o głębokości 3-4 cm - w nich umieszcza sadzonki w ten sposób, aby były stabilne i nie przewracały się. Podłoże wokół sadzonek należy lekko ugnieść. Autor: GettyImages Młoda sadzonka hortensji Pielęgnacja młodych sadzonek: stanowisko, nawadnianie, zwiększanie wilgotności powietrza Stanowisko. Pojemniki z sadzonkami hortensji należy ustawić w miejscu jasnym (ale nie bezpośrednio nasłonecznionym) i ciepłym (20-24ºC). Na zimę przenosi się je w chłodniejsze miejsce, zabezpieczone przed mrozem. Podlewanie. Należy dbać, aby podłoże było umiarkowanie wilgotne, lecz nie mokre. Do podlewania powinno się używać odstałej, miękkiej wody. Hortensje są wrażliwe na zasolenie, u młodych sadzonek może to zmniejszyć szansę na przyjęcie. Wilgotność powietrza. Sadzonki można przykryć przezroczystym pojemnikiem lub folią, by zwiększyć wilgotność powietrza i ograniczyć przesuszenie. To sprawdzona metoda przy ukorzenianiu różnorodnych sadzonek. Jednocześnie jednak taką osłonę należy co pewien czas (np. co kilka dni) zdejmować, by nie przesadzić z wilgocią (ryzyko wystąpienia chorób grzybowych). Pewna cyrkulacja jest wskazana, dlatego folię można nakłuć w kilku miejscach. Hartowanie sadzonek hortensji Młode, ukorzenione sadzonki można wiosną wysadzać bezpośrednio do gruntu. Przed posadzeniem warto rośliny stopniowo przyzwyczajać do nowych warunków. Takie hartowanie polega na wystawianiu doniczek z młodymi hortensjami przez kilka dni na 8-10 cieplejszych godzin (za dnia) na zewnątrz. W ostatnim etapie hartowania rośliny w doniczkach pozostawia się na zewnątrz także na noc. Autor: Hortensja ogrodowa Rozmnażanie hortensji przez sadzonki zielne i zdrewniałe Hortensje można rozmnażać z sadzonek zielnych. Metodę stosuje się u hortensji ogrodowych i hortensji krzewiastych. Pobiera się sadzonki wierzchołkowe z fragmentem pędu (powinien mieć dwa węzły). Najlepiej umieścić je w pojemniku z wodą dopóki nie wypuszczą korzeni. Wodę regularnie wymienia się na świeżą. Następnie sadzonki przesadza się do małych donic, a na miejsce stałe przenosi jesienią kolejnego roku. Hortensję bukietową i hortensję krzewiastą rozmnaża się również z sadzonek zdrewniałych. Pobiera się je jesienią. Pędy powinny być zdrewniałe, długości około 20 cm. Ścina się je przy pobieraniu ukośnie. Sadzonki związuje się je w pęk, przenosi do piwnicy i przechowuje w piasku. Wiosną sadzi się do piaszczystego podłoża. Po ukorzenieniu przenosi się je na rozsadnik i tam pozostawia na dwa sezony. Sadzonki zdrewniałe nie są tak podatne na wysychanie jak inne, ale słabiej się przyjmują. Hortensje w ogrodzie i na tarasie. ZDJĘCIA kwitnących hortensji >>> Cięcie hortensji. Czy trzeba ciąć hortensje? Jakich hortensji nie można ciąć? >>> Czy hortensje przycinać przed zimą? Czy ścinać kwiatostany hortensji przed zimą? >>> Jak sadzić drzewa i krzewy Krzewy kwitnące w Twoim ogrodzie. Czy rozpoznasz ich kwiaty? Pytanie 1 z 8 Jaki to krzew? kolkwicja chińska azalia róża chińska
Hortensja bukietowa - uprawa: Podlewanie: Hortensje bukietowe potrzebują stałego nawadniania, szczególnie w okresach suszy. Unikaj jednak nadmiernego namaczania gleby. Podkarmianie: Nawozić rośliny można na wiosnę i latem specjalnym nawozem do hortensji lub uniwersalnym nawozem wieloskładnikowym. Zimowanie: Rośliny dobrze znoszą zimę
(Aktualizacja: 29 marca 2022)Do przeczytania w ok. 2 bukietowa (Hydrangea paniculata) to jedna z najpopularniejszych roślin ogrodowych, która swoim wyglądem potrafi zachwycić nawet najwybredniejszych amatorów ogrodnictwa. Pełne najróżniejszych kolorów olbrzymie kwiatostany i łatwa uprawa sprawiają, że sadzonki hortensji cieszą się rosnącym z roku na rok zainteresowaniem. Hortensja jest byliną cechującą się dobrą odpornością na mróz, dlatego też raz posadzona może zdobić ogród przez kilka bukietowa – odmiany Ta wyjątkowa i piękna roślina ogrodowa naturalnie występuje w Chinach i Japonii. W Polsce uprawia się ją oczywiście jako roślinę ozdobną. Jest najpopularniejsza zaraz obok hortensji ogrodowej, która różni się od bukietowej kształtem kwiatostanów oraz wysokością łodyg. Najpopularniejsze odmiany hortensji bukietowej to: Diamant Rouge (różowa) Sweet Summer (biała) Vainlle Fraise (różowa) Fraise Melba (różowa) Silver Dollar (biała) Polar Bear (biała) Uprawa i wymagania hortensji bukietowej Roślina jest naprawdę bardzo łatwa w iż świetnie poradzi sobie w mocno nasłonecznionym miejscu, to idealne stanowisko dla hortensji musi być lekko półcieniste – bez bezpośredniego działania silnych promieni słonecznych. Hortensja bukietowa podobnie jak hiacynt nie lubi przeciągów, dlatego też warto sadzić ją między innymi roślinami. Jakie podłoże dla hortensji bukietowej? Podłoże jest jednym z najważniejszych czynników prawidłowej uprawy zarówno roślin ogrodowych, jak i doniczkowych. Ziemia dla hortensji powinna być przede wszystkim lekko zakwaszona z dużym udziałem próchnicy, wilgotna oraz dobrze ciężkie podłoże w ogrodzie należy rozluźnić przy użyciu kwaśnego torfu lub kompostu. Hortensja bukietowa – podlewanie i nawożenie Podlewanie hortensji jest kluczowe dla prawidłowego wzrostu oraz zdrowego rozwoju kwiatostanów. W zbyt suchym podłożu roślina podatna jest na ataki przędziorka chmielowca. Nawadnianie powinno być umiarkowane, natomiast podłoże stale lekko wilgotne. Należy oczywiście zachować szczególną ostrożność, gdyż nie trudno o przelanie hortensji. Optymalne nawadnianie w czasie silnych upałów to 1-2 razy tygodniowo. Nawożenie hortensji należy rozpoczynać w połowie marca i zakończyć dopiero po okresie zależności od rodzaju nawozu aplikowanie kolejnych dawek powinno odbywać się w następujących odstępach czasowych: co 2 tygodnie (dla nawozów płynnych) oraz co 1,5 miesiąca (w przypadku nawozów granulowanych). Nawożenie oraz podlewanie w okresie zimowania nie jest konieczne. Czy hortensja jest mrozoodporna? Zimowanie hortensji w podłożu nie stanowi dla niej żadnego problemu pod warunkiem odpowiedniego jest mrozoodporną byliną, dzięki czemu jedna sadzonka może zdobić Twój ogród nawet przez kilka lat. Krzew należy zabezpieczyć w połowie października. Najlepiej zrobić to przy pomocy specjalnej peleryny ogrodniczej oraz kory ogrodowej, którą wysypuje się wokół sadzonek. Hortensja bukietowa – cięcie Przycinanie hortensji bukietowej to niezbędny zabieg do zagęszczenia krzewu. Cięcie należy wykonywać wiosną – najlepiej skracając pędy o połowę, szczególnie w przypadku młodych roślin. W późniejszych latach, gdy hortensja nabierze odpowiedniej gęstości, przycinanie nie jest konieczne.
. 203 298 482 281 264 80 225 229
jak zrobić sadzonki hortensji bukietowej