Króliki są specyficznymi zwierzętami, jak również specyficzna jest budowa ich układu pokarmowego. Dlatego też zwierzęta te wymagają odpowiedniej diety przystosowanej do ich potrzeb, fizjologii oraz prowadzonego przez nie trybu życia. Zapamiętajmy przede wszystkim, że króliki to nie gryzonie, tak więc podawanie im jakichkolwiek zbóż nie jest właściwe. O ile mieszanki zbożowe sprawdzą się chociażby w przypadku chomika, o tyle jeśli chodzi o królika, mogą być przyczyną poważnych problemów zdrowotnych. Nadmiar skrobi znajdujący się w zbożach oraz innych produktach powoduje namnażanie się bakterii w jelitach, które mogą stać się przyczyną rozmaitych problemów zdrowotnych. Gdybyśmy mieli podać najprostszy schemat żywienia królików, wyglądałby on następująco: SIANO + ZIOŁA + GAŁĄZKI + WARZYWA I OWOCE Niektórzy opiekunowie podają również granulat, jednak jest on całkowicie zbędny dla zachowania prawidłowego zdrowia naszych uszatych przyjaciół. Jeśli mimo wszystko zdecydujemy się na podawanie granulatu, zapamiętajmy, że musi to być produkt najwyższej jakości, o odpowiednim składzie, bez dodatków zbóż. Siano Podstawą zdrowej, króliczej diety jest oczywiście dobrej jakości SIANO. Powinniśmy zapewnić królikowi dostęp do nielimitowanej ilości siana przez całą dobę. To właśnie siano jest źródłem niezbędnego w diecie króliczej włókna pokarmowego. Jest to pokarm niskokaloryczny, wysokowłóknisty, a więc jak najbardziej odpowiedni, jeśli chodzi o króliczą dietę. Przeżuwając siano króliki ścierają sobie zęby, które rosną im przez całe życie. Latem część siana można zastąpić trawą. Zioła Króliki bardzo lubią zioła, zarówno świeże, jak i suszone. Są one jak najbardziej pożądane w króliczej diecie, zawierają bowiem wiele substancji odżywczych, takich jak witaminy i sole mineralne, a wiele z nich ma dobroczynne, lecznicze właściwości. Zioła, które można podawać królikom to, między innymi: mniszek lekarski (NIE mlecz!), babka lancetowata, babka szerokolistna, pokrzywa, skrzyp, krwawnik, jeżówka (echinacea), melisa, mięta, koniczyna, lawenda, rozmaryn, tymianek, oregano, lubczyk ogrodowy, itp. Możemy podawać także świeże albo suszone liście wybranych drzew i krzewów, a więc liść: truskawki, poziomki, porzeczki, maliny, agrestu, winogrona, brzozy, jabłoni, wierzby, topoli, leszczyny. Odpowiednie w diecie króliczej są również niektóre kwiaty. Podajemy suszone płatki kwiatów, całe koszyczki, a często również kwiaty w całości (z łodygą i liśćmi). Mogą to być na przykład kwiaty: nagietka, słonecznika, mniszka lekarskiego, rumianku, malwy, róży, stokrotki czy też lawendy. Można w tym miejscu wspomnieć także o korzonkach. Chodzi przede wszystkim o korzeń cykorii, mniszka lekarskiego oraz topinambur (korzeń słonecznika bulwiastego). Są to smakołyki powszechnie lubiane przez króliki. Gałązki Urozmaiceniem diety króliczej są gałązki, dzięki którym króliki mogą ścierać swoje zęby. Są one nie tylko idealną przekąską, ale także zapewniają królikom zajęcie. Możemy podawać królikom gałęzie: jabłoni, gruszy, wierzby, lipy, topoli, leszczyny, olchy oraz oczywiście gałązki krzewów takich, jak: agrest, porzeczka, malina czy jeżyna. Oprócz gałęzi w całości, zaserwować można uszakom także samą korę. Kora wierzby, brzozy czy też mieszanka kory kilku wybranych drzew liściastych może okazać się smacznym urozmaiceniem diety, o ile tylko przypadnie do gustu naszemu królikowi. Warzywa i owoce Warzywa i owoce powinny być raczej dodatkiem do diety króliczej i należy podawać je jako przysmak. Niektóre z warzyw i owoców mogą powodować wzdęcia, biegunki oraz inne dolegliwości ze strony układu pokarmowego. W kwestii diety warzywno-owocowej zdania są podzielone – zapewne dlatego, iż część królików dobrze reaguje nawet na spore ilości warzyw, natomiast są też takie, u których nawet najmniejsza ich ilość powoduje różne problemy zdrowotne. Dlatego też należy podejść ostrożnie do tematu diety składającej się z warzyw oraz owoców i sprawdzić najpierw, jak nasz uszak reaguje na poszczególne z nich. Warzywa i owoce podajemy stopniowo, po małym kawałku. Należy też pamiętać, że owoce ze względu na zawarty w nich cukier są dość kaloryczne. Podajemy je więc królikom w ograniczonych ilościach, od czasu do czasu. Do listy warzyw, które możemy podawać uszakom należą: marchew, pietruszka, pasternak, burak czerwony, seler (korzeniowy i naciowy), pomidor, papryka, kabaczek, cukinia, endywia, w ograniczonych ilościach: brokuły, kalafior, brukselka i kalarepa. Jeśli chodzi o owoce, są to: malina, truskawka, porzeczka, jeżyna, żurawina, aronia, jabłko, gruszka, banan, arbuz oraz melon. Świetną przekąską dla królika mogą być również owoce suszone (najlepiej liofilizowane, gdyż zachowują najwięcej składników odżywczych). Oczywiście nie została tutaj przytoczona cała możliwa lista ziół i roślin. Warto edukować się w tej kwestii i korzystać ze sprawdzonych źródeł wiedzy na temat prawidłowego żywienia królików. Informacje na temat produktów, które możemy podawać królikom można znaleźć między innymi tutaj: Lista roślin toksycznych i trujących: Lista produktów zakazanych A co jest absolutnie zakazane w króliczej diecie? W żadnym wypadku nie podajemy królikom tzw. „ludzkiego” jedzenia. Nie karmimy ich krakersami, paluszkami, chipsami, chrupkami, biszkoptami, ciastkami ani czekoladą. Nie możemy podawać uszakom również chleba (zarówno świeżego, jak i suszonego). Czasami odzywają się jeszcze głosy, jakoby suchy chleb był królikom niezbędny do ścierania rosnących przez całe życie zębów. Nic bardziej mylnego! Tak jak już zostało to powiedziane, królik ściera sobie zęby żując siano i jedząc gałązki drzew. Ten pokarm jest absolutnie wystarczający do zachowania zdrowia zębów u królików. Warto wspomnieć, że nie powinniśmy podawać królikom również gotowych karm i mieszanek sprzedawanych w sklepach zoologicznych na wagę bądź w paczkach, kolb oraz „wapienek”. Produkty te zawierają często wspomniane już szkodliwe zboża, kukurydzę, która także zawiera dużo skrobi, tłuste i kaloryczne nasiona, kolorowe, barwione sztucznymi barwnikami „chrupki”. To nie jest zdrowy pokarm dla królika – zbilansowana dieta składa się przede wszystkim z siana, suszonych i świeżych ziół, gałązek, korzonków oraz warzyw i owoców jako urozmaicenie. Taka dieta jest najodpowiedniejsza dla naszych uszaków. Czego również pod żadnych pozorem nie można podawać królikom? Jest to: • cebula • czosnek • fasola, groch, soja i wszelkie rośliny strączkowe • pestki i gniazda nasienne owoców, w szczególności drzew jednopestkowych Piramida żywieniowa A jak prezentuje się piramida żywieniowa królików? Jak rozkładają się proporcje poszczególnych składników w króliczej diecie? Przedstawia to prosty schemat zamieszczony poniżej: I na sam koniec: pamiętajmy, że artykuł ten, choć jest na pewno sporym ułatwieniem w komponowaniu zbilansowanej diety króliczej, nie wyczerpuje tematu w całości. Chcąc jak najlepiej zadbać o naszego zwierzaka powinniśmy cały czas poszerzać swoją wiedzę na temat produktów, które powinny znaleźć się w codziennej diecie uszaka. Alina Jakubowska Lek. Wet. Paula Dziubińska – Bartylak